Zuur-base balans
Hoe voel jij je momenteel? Ben je scherp, alert, vrolijk en vol energie? Of ben jij in de ochtend nog moe terwijl dat je dag nog moet beginnen. Dan helpt deze informatie om te begrijpen waarom jij je zo voelt en waar mogelijke energielekken vandaan komen. Veel lichamelijke klachten worden in de basis veroorzaakt door een zuur-base disbalans.
Het zit zo; bij de verbranding van voedingsmiddelen in het lichaam ontstaat er een reststof die een bepaalde zuurgraad heeft. Sommige voedingsmiddelen houden een zuur rest over: de zogenaamde zuur-vormende voedingsmiddelen. Andere laten een base-reststof achter; de base-vormende stoffen. Er is voeding die een neutrale reststof achterlaten met een pH waarde van 7. Zoveel te lager het getal des te zuurder de resten. De smaak van de voedingsmiddelen is voor de indeling in base of zuur-vormende producten niet van belang.
Bij veel mensen is de zuur-base verhouding uit balans, maar zuren in je voeding zijn net zo belangrijk voor je gezondheid als basen. Het gaat dus om de juiste balans. Beiden heb je nodig om alle lichaamsprocessen uit te kunnen voeren. Het zuur/base evenwicht is echter een belangrijke voorwaarde voor vitaliteit.
Je bent officieel te zuur als de pH-waarde van je bloed, urine, speeksel en/of ontlasting niet binnen de marges valt. Voor bloed zijn die marges duidelijk vastgesteld: een pH-waarde van 7,37 tot 7,45. Het bloed stroomt naar je organen om deze te voorzien van waardevolle voedingsstoffen en zuurstof en heeft altijd prioriteit om deze waarde te handhaven.
De pH-waarden van urine, speeksel en ontlasting variëren en worden in de reguliere geneeskunde niet zo belangrijk gevonden helaas. Aan de preventie kant dan, want in het ziekenhuis hebben ze het voortdurend over acidose van het bloed en organen en is cellulitis een aandoening die veel voorkomt.
In de natuurlijke geneeswijzen daarentegen, wordt al duizenden jaren anders gedacht over deze waardes. Hoe hoger de pH-waarde van urine en speeksel, des te beter voor onze zuur-basebalans. 0 = extreem zuur, 7 = neutraal, 14 = extreem basisch. Alle stofwisselingsprocessen in je lichaam zijn afhankelijk van enzymen (katalysatoren). Deze zijn op hun beurt afhankelijk van drie pijlers:
- Je lichaamstemperatuur
- een optimale pH-waarde
- constante bloedsuikerspiegel
Als de pH-waarde verstoord is (ook al is die in je bloed dus nog steeds normaal), heeft dat consequenties voor je energie. Er worden dan namelijk heel veel acties in werking gezet (die energie kosten) om de pH weer in balans te brengen. Energie die je hard nodig hebt om je te kunnen concentreren, te sporten, te ontspannen, te slapen en voor je spijsvertering. Gelukkig kan zelf werken aan de balans als je weet hoe het in elkaar steekt.
Een te veel aan zuren die je niet kwijt kunt via de uitscheidingsorganen, kunnen worden opgeslagen in je lichaam als een stofwisselingsslak. Deze stofwisselingsslak wordt vooral in bindweefsel opgeslagen. Cellulitis, huidklachten, candida-infecties, hoofdpijnen, stramme spieren en gewrichten zijn typische kenmerken van verzuring. Maar ook vermoeidheid (vooral ochtendmoeheid), een slechte adem, een onaangename zweetlucht en onverklaarbaar vocht vasthouden of gewichtstoename kunnen veroorzaakt worden door verzuring.
Je lichaam voert zuren op verschillende manieren af:
- Uitscheiden. Je longen kunnen dit het snelst, daarna je nieren.
- Neutraliseren. Met behulp van basen uit voeding worden zuren geneutraliseerd.
- Bufferen. Zuren ‘wegvangen’ uit het bloed, zodat je lichaam er geen last meer van heeft. Grote hoeveelheden zuren worden tijdelijk opgeslagen om later te worden afgevoerd. Dit systeem (ook wel alkalireserve genoemd) kan de pH-waarde van je bloed constant houden. Dit bufferen is voor meer dan 50% te danken aan de stof Een goed functionerende spijsvertering, die zorgt voor de aanmaak van natriumbicarbonaat is daarmee een belangrijke factor in de zuur-basebalans.
Normaal gesproken hoef je je geen zorgen te maken over verzuring. Je lichaam heeft namelijk een uitgebreid arsenaal aan manieren om de zuur-basebalans te handhaven via nieren, longen, huid, en spijsvertering. Niet zo vreemd dat je lichaam hier zoveel oplossingen voor heeft: je lichaam zelf produceert namelijk ook flink wat zuren die afgevoerd moeten worden: maagzuur, urinezuur, melkzuur, koolzuur en zure transpiratie. En zo worden er bijvoorbeeld basische mineralen en sporenelementen gebruikt (zoals calcium, magnesium, zink) om de PH op een gezond peil te houden.
Maar vandaag de dag worden we veel meer geconfronteerd met zuur-makende voeding en omstandigheden dan 100 jaar geleden. Helaas hebben veel mensen een tekort aan mineralen door o.a. uitputting van de bodem, raffinage van voeding waarbij de basische mineralen en sporenelementen grotendeels verwijderd zijn, de hoge broodconsumptie (met veel fytinezuur dat de opname van basische voedingsstoffen belemmert bijvoorbeeld). Maar ook stress: stress is per definitie verzurend en ‘rooft’ ook nog eens heel veel van onze basische voedingsstoffen.
Reken erop dat het gros van het bewerkt voedsel zuurvormend is. Aangenomen wordt dat vóór de industriële revolutie ruim 80% van ons voedsel basisch was. Maar we hadden toen ook een totaal ander leefpatroon, met veel meer beweging.
Je leef- en eetpatroon is verzurend als;
- Je te weinig basisch voedsel zoals als fruit, groente en noten eet
- Je verzurend voedsel zoals rood vlees, bewerkt vlees, suikers en suikerhoudende dranken en (soms) graanproducten eet boven de aanbevolen hoeveelheid.
- Je niet voldoende rust neemt tijdens de dag
Chronische vormen van verzuring kunnen leiden tot bijvoorbeeld botontkalking, reuma, jicht, nier-, gal- of blaasstenen. Het is maar net wat je zwakste plek is waar de klachten zich openbaren. Dat deze klachten ontstaan is logisch, want je totale stofwisseling gaat trager werken door verzuring (= stofwisselingsslakken die tijdelijk in je bloed zitten en vervolgens ergens in het lichaam worden weggezet) en functioneert niet meer optimaal.
Als je kijkt naar het bovenstaande overzicht zie je dat bij 6 eiwitrijke producten staan, zoals sojabonen, cacao, havermout, kokos en zalm. Eiwitten zijn altijd licht verzurend maar deze heb je nodig voor de opbouw van weefsels, organen en hormonen. Plantaardige eiwitten verzuren doorgaans minder dan dierlijke eiwitten. Varkens vleeswaren zoals worst, gehakt en spek geven een hogere belasting voor het lichaam dan vis en zeevruchten.
De voeding uit categorie 3 en 4 zorgen naast verzuring tevens voor een snelle piek in je bloedsuikers terwijl als je veel vezels eet, vanaf categorie 7 de voedingsstoffen geleidelijk door je darmen worden opgenomen en afgegeven aan het bloed zodat er geen piek in je bloedsuikerspiegel ontstaat. Al met al, je voedingskeuze bepaalt mede de balans in de zuurgraad in je lichaam, maar ook de glucose spiegel. Is je mineraalhuishouding op orde, dan heeft het lichaam een voorraad om de zuren dus te kunnen neutraliseren. Als er veel energie verloren gaat aan bijvoorbeeld pH-handhaving, stress of bloedsuikerspiegelschommelingen, houd je veel minder energie over voor alle andere lichaamsprocessen.
De zuren die je aanmaakt komen van verschillende kanten: aan de ene kant komt het van buitenaf zoals uit voedsel waar enkele groepen afgebeeld staan in bovenstaande schema. Na afbraak van eiwitten en vetten uit de voeding blijven ook zuren over terwijl dat je beiden groepen toch nodig hebt. De kunst is om hierin te doseren. Alcohol, suiker, medicijnen (vooral NSAID’s zoals ibuprofen!) en milieuverontreiniging werken sterk verzurend.
Aan de andere kant ontstaan zuren van binnenuit als normaal afvalproduct van het afsterven van oude cellen. Dat is een constant proces waarbij ook weer nieuwe cellen gemaakt worden; het regeneratieproces. Er zijn factoren die dit proces versnellen en daarmee bijdragen aan verzuring. Hierbij moet je denken aan stress en te intensieve lichaamsbeweging.
MAAR het goed nieuws is dat je dus zelf aan de goede balans kunt te werken. Iedere dag weer;-)! Jij kunt ervoor kiezen om meer groenten, verse kruiden en fruit (= is mineralen) te gaan eten. Daarnaast kun je letten op een toevoer van kwalitatieve eiwitten. Je kunt bewust kiezen voor meer rustmomenten en eerlijk naar jezelf kijken waar stressoren vanaf komen.
Omdat ik jou op weg wil helpen naar een optimale zuur-base balans heb ik een gratis Miniguide ontwikkeld met 10 tips voor een optimale zuur-base balans. Wil jij deze ontvangen, stuur dan een mailtje naar info@sandravanschijndel.nl Dan ontvang je deze nog voor Kerst in je mailbox.
Zie hieronder enkele andere schrijvers en artikelen die tevens het belang van een goede zuur-base balans benoemen.
https://www.natuurdietisten.nl/kenniscentrum/voedingswijzer/zuur-base-evenwicht/
Bedankt voor het lezen van deze blog. Wil jij een reactie geven naar aanleiding van dit persoonlijk schrijven, doe dat gerust. Laten we elkaar versterken door ervaringen te delen.
Liefs,
Sandra
